De Incident Onderzoek Commissie van de ZRZV heeft op verzoek van het bestuur de omstandigheden, de toedracht en de schade van dit incident in kaart gebracht. De omstandigheden waren goed: redelijk zicht, 3 Bft W wind, ervaren roeiers die allemaal bevoegd waren om in een 4- te varen. Het Zwarte Water is op de plaats van de aanvaring ruim 100 meter breed. Dankzij gps-data kennen we redelijk nauwkeurig de koers van beide vaartuigen. Het vrachtschip (82 meter lang, 8 meter breed) komt vanuit Zwolle, mindert vaart bij het binnenvaren van de havenkom van Hasselt en volgt met een snelheid van 9km/uur een bestendige koers iets aan bakboord van het midden van de vaarweg, die ter plekke een flauwe bocht naar bakboord maakt. Voor een vol beladen schip met beperkte manoeuvreerruimte is dit op die locatie geen ongewone koers.
De 4- is ook uit Zwolle gekomen, is voor de brug in Hasselt midden op het water gekeerd en net begonnen aan de terugtocht. De schipper van het binnenvaartschip ziet dat de roeiers in zijn baan liggen, maar veronderstelt dat zij tijdig hun stuurboordwal zullen opzoeken. Er was nog circa 30 meter ruimte tussen de koers van het vrachtschip en de wal. Hij geeft geen signaal met de scheepshoorn, ook niet als de 4- zijn dode hoek binnenvaart en uit zijn zicht verdwijnt. De roeiers zien en horen het diepliggende schip helaas te laat. Ze varen met een snelheid van circa 11 km/uur recht op het schip af. Als ze het schip uiteindelijk wel zien, houden ze nog aan stuurboord waardoor nipt een frontale botsing wordt voorkomen. Maar de riem en rigger op de bakboord 2 positie komen in botsing met het vrachtschip. De roeiers weten hun boot tijdig te verlaten en de boot slaat om.
We zijn ontzettend blij dat dit incident relatief goed is afgelopen. We hebben geluk gehad. De les die we hieruit moeten leren is: dit kan ons allemaal overkomen. In 2018 waren er drie aanvaringen waarbij ongestuurde boten waren betrokken, hoewel iedereen weet dat ‘regelmatig goed omkijken’ en ‘stuurboord wal houden’ van levensbelang zijn. De Incident Onderzoek Commissie heeft al 22 aanbevelingen geformuleerd. Doen we als roeiers voldoende om dit soort incidenten te voorkomen? Is de veiligheidscultuur en het risicobewustzijn binnen de vereniging niet wat sleets? En als het dan toch misgaat: wat moet ik doen, hoe bereik ik hulp, hoe gaan we om met de media?
Het bestuur heeft besloten veiligheid het speerpunt voor 2019 te maken. Ik nodig u graag uit om zitting te nemen in een klankbordgroep om de aanbevelingen van de Incident Onderzoek Commissie te prioriteren en de implementatie te faciliteren. U kunt zich aanmelden via voorzitter@zrzv.nl. De aanbevelingen gaan heel breed, zullen alle leden van de vereniging raken, moeten ingebed worden in ons Opleiding & Instructiekader en onderdeel worden van onze veiligheidscultuur.
In de tussentijd raden wij u dringend aan:
• kijk regelmatig om;
• houd altijd stuurboordwal (het uiterste kwart van de vaarweg), snijd geen bochten af;
• zorg dat de stuurlieden van binnenvaartschepen u altijd goed kunnen waarnemen door uit hun dode hoek te blijven. Tip: als u de stuurhut helemaal kunt zien, kan de schipper u ook zien;
• ken de vaarregels: u hebt alleen voorrang op andere schepen als u uiterste stuurboordwal houdt;
• draag altijd uw reflecterende hesje om uw zichtbaarheid te vergroten;
• neem uw telefoon mee in een waterdicht hoesje zodat u Willem Jan (06 21800909) of 112 kunt bellen als u onderweg strandt langs het Zwarte Water of de Vecht.
Namens het bestuur,
Roelf Venhuizen